Derdin Ne? Follow story

İlk konuğumuz Linux oldu. Çeşitli sorular soruldu ve ilginç cevaplar aldığımız bir bölüm oldu.

Endou Masamune (Sunucu): Merhaba! Linux'un farklı dağıtımları arasında hangi özellikleri ve avantajları fark ediyorsunuz? Kullandığınızda tercih ettiğiniz bir dağıtım var mı?

Linux: Linux dünyası hakkında düşüncelerim şöyle. Linux herkes tarafından bilinen ama değeri anlaşılmayan bir alandır diyebilirim. Avantajlarıysa, açık kaynak kodlu olması ve hayatımızdaki tüm akıllı cihazların içerisinde gömülü olarak gelmesidir. Ben tüm dağıtımları severim ve onlara çocuğum gibi bakarım.

Endou Masamune (Sunucu): Linux'un geliştiricileri ve topluluk tarafından yapılan katkılar hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu durum, Linux'u nasıl daha güçlü bir işletim sistemi haline getiriyor?

Linux: Güzel bir soru. Linux'un geliştiricileri ve toplulukları tarafından yapılan tüm katkıları olmasaydı. Bugünlere kadar popüler ve kullanan bir kitlesi olmazdı. Böylece her insan anladığı alanlarıyla kendi yetenekleriyle bir şeyler icat etmeye çalışıyor. Bu bile katkıdır. Meselâ, GNOME masaüstü bugünlerde Shell sistemini yapmasaydı. Cinnamon doğmazdı.

Endou Masamune (Sunucu): Linux dünyasında, yeni başlayanlar için hangi dağıtımı veya kaynakları önerirsiniz? Başlangıç seviyesinde bir kullanıcı için hangi dağıtım daha kullanıcı dostu olabilir?

Linux: Eğer bu dünyaya girmek isteyen birisi, kullanacakları yazılımları iyi araştırmış ve kendinden eminse, o zaman Debian temelli Ubuntu kolu olan Linux Mint öneriyorum. Bunun dışında Debian önerebilirim. Fakat kesinlikle Ubuntu önermiyorum. Kişisel bilgileriniz onu geliştiren Canonical adlı şirkete gidiyor.

Endou Masamune (Sunucu): Linux topluluğu, farklı kullanıcı gruplarına hitap eden pek çok dağıtım sunuyor. Sizin gözünüzde, en belirgin farkları nelerdir ve hangi kullanıcı grubuna hangi dağıtımı önerirsiniz?

Linux: Kodlamacı ve sistemin içinden geçmek isteyenlere Arch öneriyorum. Oyunculara SteamOS öneriyorum. İş yapan kitlelere Fedora'nın değiştirilemez sistemi olan Fedora Silverblue öneriyorum. Daha hafif dağıtım isterseniz Artix'e bir göz atabilirsiniz. Ben kardeşlerimi ayırmam ama eğer öne çıkmak istiyorlarsa daha fazla güncellik ve farklılıklar olmalıdır. Yoksa piyasa gözünün yaşına bakmıyor Endou. Örneğin, Pardus meselesi.

Endou Masamune (Sunucu): Linux dünyasında, güvenlik oldukça önemlidir. Bu noktada, Linux'un güvenliği hakkında ne düşünüyorsunuz? Hangi özellikleri ve uygulamaları kullanarak sisteminizi daha güvenli hale getiriyorsunuz?

Linux: Benim dünyamda dışarıdan bir şey yüklemek en az rakiplerim kadar risklidir. Bir de işiniz yoksa sudo yetkisinde kalmayın. Sudo'nun amacı size tam bir işletim sistemini yönetmenizi, başka değişle hükmetme şansı veriyor. Buna ek olarak, Linux için bir güvenlik duvarına ihtiyaç yok. En büyük duvar kendiniz olmalısınız. Her şeyi indirmek veya tıklamamak en önemli olaydır.

Endou Masamune (Sunucu): Linux, çok çeşitli donanımları destekleyebilen bir işletim sistemi olarak biliniyor. Fakat sizce, Linux'un donanım uyumluluğu konusundaki avantajları ve dezavantajları nelerdir? Kullandığınızda herhangi bir donanım uyumluluk sorunu yaşadınız mı?

Linux: Açıkçası bu sorun maalesef Windows'a tapan firmaların sorunu. Fakat bizim kullanıcılar bir şekilde tersine mühendislik yaparak veya firmaya dertlerini yanarak çözdürüyorlar. Çözmeyen firmalar ise, artık onların yapacağı iş. Bize değer veren firmalar, bizim için önemlidir. Donanım avantajına geleyim, bunu ne istediğine göre değişir? Fakat çoğunlukla ses, özel klavye yazılımlarını ve internet donanımlarını maalesef firmaları bu dünyayı çok umursamıyor.

Endou Masamune (Sunucu): Linux topluluğu, sürekli olarak gelişen ve yeni özellikler ekleyen bir yapıya sahip. Sizce, Linux'un gelecekteki potansiyeli ve yönü nedir? Hangi alanlarda daha da gelişmesini bekliyorsunuz?

Linux: Linux gelişmeye ve büyümeye devam ediyor. Hatta rakibim bana özeniyor. (Aşağılayıcı bir şekilde güler) Gelecekteki potansiyeli daha fazla olacak. Arabalar ve diğer ev eşyaları akıllandıkça beni kullanmaya devam edecekler. Korkak Windows ancak, bilgisayarlarda hüküm sürsün veya kendini öyle sansın. Beni istediğiniz alana yerleştirmek kolay ve istediğiniz şekle sokmakta keza öyle. Benim gücümü kullananlar bana sırılsıklam aşık. Benim en çok beklediğim alan bilgisayar. Bu alanda çalışmalarım hem kitlesel ve hem de geliştirme açısından daha devam ediyor. Bir gün bu Windows ve özgürlük düşmanı olan herkesi yerle bir etmek istiyorum. (Güler)

Bu cümleden sonra ortam biraz buz kesilir.

Endou Masamune (Sunucu): Peki, Linux kullanıcıları için favori uygulamalarınız nelerdir? Hangi uygulamaları günlük işlerinizde en çok tercih ediyorsunuz?

Linux: Benim için yapılan her açık kaynak kodlu uygulama kardeşimdir. Genellikle insanlar Mozilla Firefox kullanıyor. Bu uygulama web siteleri güvenlice ve gizliliğine az riske atarak geziyor. Krita kullananlar, çizim yapmaya bayılan deliler(!) içindir. Bunun dışında oyuncular Steam kullanıyor. Diğer kitleler genellikle masaüstü ve pencere ortamlarını karıştırmakla meşgul. Bazı insanlarda neofetch kurup kendince hava atıyor. Açıkçası bu durumdan çok mutluyum.

Endou Masamune (Sunucu): Linux dünyasında çeşitli masaüstü ortamları bulunuyor. GNOME, KDE, XFCE gibi farklı masaüstü ortamları arasında tercihiniz nedir ve neden bu ortamı tercih ediyorsunuz? Kullandığınız masaüstü ortamının sizin için öne çıkan özellikleri nelerdir? Linux: Her masaüstü ortamın kendine göre artıları ve eksileri var. GNOME tamamen eklenti kullanmasını bilenlere derya gibi bir özelleştirme şansı veriyor. KDE kullanmak isteyenler ise sistemini çok güvendiklerini belirtmek için. XFCE sistemi çok güçlü olmayan ama gündelik kullanımda hiç üzmeyen bir masaüstü ortamıdır diyebilirim. LXQt Qt mimarisini kullanan bir masaüstü ortamı. Cinnamon, Windows tadını arayanlara. Pantheon ise, Mac OS X tadı isteyenlere idealdir. Başka masaüstü ortamları kullanmak ise, tamamen size kalmış oluyor.

Endou Masamune (Sunucu): Peki, Linux kullanıcıları için en çok tercih edilen programlama dilleri nelerdir? Sizce, bu dillerin Linux üzerinde geliştirme yapmak için ne gibi avantajları var?

Linux: Neyi nasıl istediğiniz önemlidir. Bu yüzden çoğunlukla python, c++ ve ruby dilleri burada çok fazla rağbet görüyor. Her dilin kendince avantaj ve dezavantajları var. Kimisi oyunda iyiyken, kimisi büyük bütçeli işlerde çok iyi bir iş çıkartıyor diyebilirim. Ayrıca, bu dünyada herkese göre iş var.

Endou Masamune (Sunucu): Peki, Linux dünyasında en çok dikkatinizi çeken son gelişmeler nelerdir? Özellikle yeni teknoloji ve uygulamalar hakkında ne düşünüyorsunuz?

Linux: Maalesef arada kötü olaylarda olmuyor değil. Meselâ Red Hat şirketi tüm kodlarını herkese kapatıyor. Bu üzücü bir olay. Bunu taban alarak geliştirilen çok fazla dağıtım var. Bu dağıtımlar şimdiden başka yollar düşünmeye başlıyor. Kimisi kullanmaya devam ederken, kimisiyse bundan kurtulmak için planlar yapıyor.

Linux biraz ağlamaya başlar. Bunu gören Endou Masamune eliyle su getirin işareti yapar. Clara Momiyama ona suyu getirir. Suyu içince sakinleşir.

Linux: Devam edeyim. Teknolojik olarak iyi haberler alıyorum. Robotik alanda ve VR teknolojisinde kullanılıyorum. Uygulamalar ise, sürekli güncellemeler almaya devam ediyor. Tabii, çekirdek yapımda keza öyle.

Endou Masamune (Sunucu): Peki, Linux'un topluluk tabanlı doğası hakkında daha fazla konuşabilir misiniz? Topluluk katkıları ve işbirliği, Linux dünyasının gelişiminde ne kadar önemli bir rol oynuyor?

Linux: Taban olayı aslında bazen istemeden de bana zarar veriyor. Bu dünyaya girmek isteyen yüzlerce insan var. Fakat bazıları bu taban meselesinden korkuyor. Bazıları da popüler uygulamaların bu dünyayı yok saymasından dolayı giremiyorlar. Herkesin çabası bu dünyayı tanıtmak için bile küçük rol oynuyor. Tabii, en büyük kahramanlar, bu alanda bir şeyler üretenlerdir. En ufak kod bile eklemek veya değiştirmek bile çok fazla etkenlere rol oynuyor.

Endou Masamune (Sunucu): Bugün buraya gelip bize zaman ayırdığın için teşekkür ederiz. Ayrıca, rakiplerine sataşıp malzeme çıkardığın içinde keza öyle. Son olarak söylemek istediğin bir şey var mı?

Linux: Hayır.

Endou Masamune (Sunucu): Her zamanki gibi, Linux'un bu değerli bilgilerini dinlemek büyük bir zevkti.

Daha sonra kameraya dönerek;

Endou Masamune (Sunucu): Siz değerli izleyicilerimize de teşekkür ederiz. Unutmayın, Linux dünyası her zaman sürprizlerle doludur. Bir sonraki bölümde görüşmek üzere!

1. Bölüm Sonu